مطالب این بخش جمع آوری شده از مراکز و مؤسسات مختلف پاسخگویی می باشد و بعضا ممکن است با دیدگاه و نظرات این مؤسسه (تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)) یکسان نباشد.
و طبیعتا مسئولیت پاسخ هایی ارائه شده با مراکز پاسخ دهنده می باشد.

  کد مطلب:19128 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:103

چه اموري باعث ميشود كه خداوند قلب انسان را رئوف و مهربان كند؟
قرآن كريم راه رسيدن به مقصد را، هم فكري مي‎داند هم عملي. از آن ناحيه كه تصرف در قلب به عهدة مقلّب القلوب است، اگر كسي عمل صالح داشت و به دنبال انبيا حركت كرد، خدا قلب او را رئوف و مهربان مي‎كند و اگر عمل طالح داشت، قلب او را سنگين و قسي مي‎گرداند.

در سوره حديد فرمود: «وجعلْنا في قلوب الذين اتّبعوه رأفةً و رحمةً» حديد/27 در دلهاي پيروان عيساي مسيح(س) رأفت و رحمت قرار داديم. اگر پيروان رسول اكرم با يكديگر به رأفت و رحمت رفتار مي‎كنند؛ «رحماء بينهم» فتح/29 اين رحمت بركت الهي است و خدايي كه مقلّب القلوب است، دلهاي سالكان كوي وحي و رسالت را رئوف و مهربان مي‎كند؛ چون اين دلها، همانند قافله‎اي كه به دنبال قافله سالار در حركت است، تابع قلب رسول اكرم و حضرت مسيح(س) است؛ ولي درباة يهودي‎ها فرمود: «فبما نقْضهم ميثاقهم لعنّاهم وجعلْنا قلوبهم قاسيةً» مائده/13 در اثر پيمان شكني ايشان ما لعنتشان كرديم و دلهاي آنها را سخت و سنگين قرار داديم.

در اثر گناه و تبه كاري خداي سبحان قلب آنها را سنگين مي‎كند، قلبي كه رئوف باشد نصيحت مي‎پذيرد؛ اما قلبي كه سخت باشد، متّعظ نمي‎شود و هيچ گونه بركتي همراه آن نخواهد بود. نه از آن قلب، علوم سودمندي تراوش مي‎كند و نه در آن قلب، نصايح آموزنده نفوذ مي‎كند، مانند سنگ سخت، كه نه از آن آب زلال چشمه سار مي‎جوشد و نه در آن بذر كشت زار فرو مي‎رود. و بالاخره آب اگر از دل زمين مي‎جوشد، از دل زمين هموار و نرم مي‎جوشد و اگر باران به دل زمين فرو مي‎رود در سينة زمين نرم فرو مي‎رود.

اگر بركتي از قلب صادر شود، از قلب مهربان و رئوف صادر مي‎شود. و اگر نصيحتي در قلب اثر كند، در قلب رئوف و مهربان اثر مي‎كند. قلب اگر بسته شد، نه خيري از او به غير مي‎رسد، نه سودي از غير به او مي‎رسد.

قرآن كريم درباره اين گونه دلها مي‎فرمايد: «فَهِي كَالحِجارة أو أشدُّ قسوةً و إِنّ من الْحجارة لما يتفجّر منه الأنهار و إنّ منْها لما يشّقّق فيخْرج منه الماء و إنّ منْها لما يهْبط من خشية الله» بقره/74 دلهاي عده‎اي مانند سنگ يا سخت‎تر از آن است؛ زيرا پاره‎‎اي از سنگ‎ها مي‎شكافد و از آن نهرها جاري مي‎شود و پاره‎اي از آنها شكاف برمي‎دارد و آب از آن تراوش مي‎كند و پاره‎اي از آنها از خوف خدا از فراز كوه به زير مي‎افتد. بعضي از دلها از سنگ سخت‎تر است براي اين كه از درون بعضي از سنگها چشمه مي‎جوشد و بركاتي از آن سنگ عايد مردم مي‎شود؛ ولي از بعضي دلها هيچ بركتي عايد كسي نمي‎گردد. و چون برخي دلها از سنگ سخت‎تر است، فرمود: «سَواء عَليهم ءَأَنْذَرتهم أَمْ لَم تُنْذرهم لايُؤمنون» بقره/6.

سرّ اين كه قلب طوري مي‎شود كه نه خيري از آن مي‎جوشد و نه نصيحتي در آن فرو مي‎رود، آن است كه اگر دلي بيراهه رفت و در خود نيت‎هاي پليد پروراند، مشمول خشم خدا خواهد شد و خداوند سبحان اين قلب را قسي مي‎كند، چنان كه اگر مدّتي به راه افتاد و در خويش اخلاص و نيت‎هاي خير را پروراند، مشمول مهر خدا مي‎گردد. و خداي رحيم در آن دل ظهور كرده و آن صاحبدل، مظهر رحمت خداوند مي‎شود و منشأ ظهور رحمت حق در او، همان وارستگي انسان سالك است.

بنابراين، پيروي پيامبر و انجام عمل صالح، زمينه مي‎‎شود تا خداي سبحان قلب را رئوف و مهربان كند، چنان كه پيمان شكني و پيروي نكردن از پيامبر زمينه مي‎شود تا خداي متعال آن دل را سنگين كند و درب آن را ببندد و اگر دل كسي بسته شد، نه راه سعادت خود را مي‎بيند و نه بر فرض ديدن راه، آن را طي مي‎كند. در مقابل، انسان پرهيزكار هم راه تكامل خود را مي‎بيند و هم به آساني آن را مي‎پيمايد. انسان متقي هم بين حق و باطل فرق مي‎نهد، كه اين خود فضيلتي علمي است و هم در تنگنا نمي‎ماند و راه بهشت را به آساني طي مي‎كند كه اين هم موهبتي عملي است.

از پيامبر اكرم(ص) نقل شده است، كه اگر شيطان و وسوسه‎هاي او نباشد، قلب سالم انسان معارف الهي را به خوبي مي‎بيند. «لولا أنّ الشياطين يحومون علي قلوب بني آدم لنظروا إلي الملكوت» (بحارالانوار، 67/59، ح 39) يعني اگر وسوسه‎ها و خاطره‎هاي باطل نباشد، خيال‎هاي خام شيطاني به اطراف قلب انسان راه نمي‎يابند و انسان مصون از وسوسه در حد خود جان جهان و باطن عالم را مي‎بيند و به اسرار عالم آگاه مي‎گردد. اما اگر در گرداب وسوسه غرق شده و گرفتار امواج اوهام گردد، هرگز روح عالم را نمي‎بيند.

قرآن كريم در وصف كافران فرمود: «إنِ الكافِروُن إلّا في غُرورٍ» ملك/20 كافران فقط در پندار و فريب به سر مي‎برند. چيزي را به عنوان واقعيت مي‎پندارند و در همان محدودة خودبافتة پنداري خويش سرگردانند. آن چه حق است نمي‎بينند و آنچه با چشم احول يا اعور مي‎بينند، واقعيت ندارد. بنابراين، كافران در محور سراب و محدوده خيال قرار دارند و هيچ كاري به واقعيت جهان ندارند. لذا خداوند درباره آنها به صورت حصر، فرمود: آنان جز در فريب نخواهند بود.

: آية الله جوادي آملي
تفسير موضوعي قرآن ج 12 (فطرت در قرآن)

مطالب این بخش جمع آوری شده از مراکز و مؤسسات مختلف پاسخگویی می باشد و بعضا ممکن است با دیدگاه و نظرات این مؤسسه (تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)) یکسان نباشد.
و طبیعتا مسئولیت پاسخ هایی ارائه شده با مراکز پاسخ دهنده می باشد.